Dla wielu małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w branży budowlanej zakup nowych maszyn może stanowić barierę nie do pokonania ze względu na ograniczony budżet, konieczność szybkiego uruchamiania projektów oraz zmienność popytu. W takich okolicznościach sięgnięcie po używany sprzęt budowlany często okazuje się rozwiązaniem optymalnym – pozwala na redukcję kosztów inwestycji, zachowanie elastyczności finansowej i szybsze wprowadzenie sprzętu do eksploatacji. W tym bardzo rozbudowanym artykule omówimy, w jakich sytuacjach MŚP powinny rozważyć zakup używanych maszyn, jakie korzyści płyną z takiego wyboru, a także na co zwrócić uwagę, by zminimalizować ryzyko i uniknąć pułapek. W tekście również przytoczymy przykłady firm, które dzięki takim decyzjom osiągnęły powodzenie.
Dlaczego MŚP decydują się na używane maszyny budowlane
Małe i średnie firmy budowlane często działają w warunkach ograniczonego dostępu do kapitału. Niekiedy zlecenia mają charakter krótkoterminowy, a inwestycja w nowy sprzęt, który może stać bezczynnie poza sezonem lub przy mniejszych projektach, jest nieopłacalna. Zakup używanej koparki, ładowarki czy walca daje im możliwość szybkiego wejścia w rynek, bez konieczności angażowania znacznych środków własnych czy zaciągania dużych kredytów.
Dodatkowo MŚP często potrzebują elastyczności: raz w roku mogą mieć zlecenia na budowę dróg, innym razem – na prace ziemne przy małych inwestycjach deweloperskich. W takiej sytuacji utrata płynności finansowej wskutek zakupu nowych, drogich maszyn stanowi ryzyko, które może zagrozić płynności całego przedsiębiorstwa. Maszyny używane, nawet jeśli wymagają większej uwagi serwisowej, pozwalają firmie na szybsze reagowanie na zmiany popytu: w razie braku zleceń sprzęt można sprzedać, odzyskując znaczną część zainwestowanych środków.
Ograniczony budżet i elastyczność finansowa
Mniejsze zaangażowanie kapitału własnego
Dla MŚP, które nie dysponują dużym kapitałem do zainwestowania, zakup używanej maszyny może oznaczać nawet dwukrotnie niższy koszt początkowy niż w przypadku sprzętu nowego. Dzięki temu firma nie musi angażować zbyt wielu środków w jeden projekt, co pozwala na równoczesne finansowanie innych potrzeb (np. wynagrodzeń, zakupu materiałów, transportu). Ponadto niższa wartość maszyny oznacza mniejsze raty kredytu lub leasingu, a w wielu przypadkach – możliwość kupna bezpośrednio za gotówkę. To z kolei wpływa na poprawę płynności i zachowanie rezerwy finansowej na wypadek nieprzewidzianych wydatków.
Możliwość szybszego odzyskania inwestycji
W odróżnieniu od nowych maszyn, których wartość rynkowa spada gwałtownie w pierwszych miesiącach użytkowania, używane maszyny często osiągają stabilniejszą cenę rynkową. Po kilku latach przebiegu ich wartość wynosi zwykle od 40% do 60% wartości pierwotnej i spada wolniej. Dzięki temu MŚP, które po zakończeniu projektu nie potrzebują już konkretnego sprzętu, mogą go sprzedać bez większej straty w porównaniu do pierwotnej wartości. W praktyce oznacza to, że pieniądze z powrotem w firmie pojawiają się szybciej, co pozwala na reinwestycje w inne, pilne zadania.
Szybki czas realizacji projektów i dostępność sprzętu
Skrócenie procesu pozyskania maszyny
Nowe maszyny często objęte są długimi terminami oczekiwania – od momentu zamówienia u dealera do dostawy może minąć od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy, zwłaszcza jeśli jest mowa o nietypowym osprzęcie lub specjalnym malowaniu. Dla MŚP, którym zależy na jak najszybszym rozpoczęciu robót, taka zwłoka bywa krytyczna. Z kolei używaną maszynę można nabyć od ręki, sprawdzić ją w ciągu kilku dni, a następnie osobiście dostarczyć na plac budowy. W efekcie realizacja zlecenia rozpoczyna się bez niepotrzebnych opóźnień.
Możliwość obsługi mniejszych kontraktów
Dla firm wykonujących kontrakty o wartości kilkuset tysięcy złotych zakup nowej koparki czy spycharki zwykle nie wchodzi w grę – inwestycja zwróci się dopiero po szeregu realizacji, co może zająć wiele lat. Z kolei wynajem krótkoterminowy przy mniejszych zleceniach bywa równie kosztowny, zwłaszcza gdy cena najmu jest wysoka sezonowo. Wartością dodaną zakupu używanej maszyny jest to, że koszty jednorazowe są z góry przewidywalne, a sama maszyna staje się elementem park maszynowego, który można dowolnie przenosić między różnymi placami budowy. W rezultacie MŚP mogą przyjmować większą liczbę mniejszych kontraktów, zwiększając przy tym elastyczność oraz dywersyfikując źródła przychodów.
Redukcja ryzyka finansowego i operacyjnego
Mniejsze ryzyko nieoddania kredytu lub leasingu
Banki i firmy leasingowe traktują MŚP często bardziej rygorystycznie niż duże koncerny, traktując je jako podwyższone ryzyko kredytowe. Z tego powodu uzyskanie finansowania na nową maszynę bywa skomplikowane – wymagana jest wysoka zdolność kredytowa, zabezpieczenia w postaci nieruchomości, poręczenia. Zakup używanej maszyny może nie wymagać tak rozbudowanych zabezpieczeń, ponieważ wartość sprzętu jest niższa, a sam sprzęt służy dodatkowo jako zastaw. Mniejsze zaangażowanie kapitału własnego i niższe raty pozwalają MŚP na bezpieczniejsze prowadzenie działalności, bez ryzyka utraty płynności spowodowanej dużymi zobowiązaniami finansowymi.
Niższe ryzyko deprecjacji i spadku wartości rynkowej
Nowe maszyny najszybciej tracą na wartości tuż po opuszczeniu salonu – spadek rzędu 20–25% w ciągu pierwszego roku to norma. W przypadku maszyn używanych ten spadek już się odbył, a cena rynkowa stabilizuje się na poziomie, który jest zbliżony do rzeczywistej wartości użytkowej. Dzięki temu MŚP nie muszą obawiać się gwałtownego spadku wartości — sprzęt zachowuje wartość w kolejnych latach niemal proporcjonalnie do rzeczywistego zużycia. W efekcie ryzyko spłaty kredytu lub leasingu w sytuacji konieczności sprzedaży maszyny jest zdecydowanie mniejsze.
Przykłady inwestycji, które okazały się strzałem w dziesiątkę
Firma „Budimexik” – koparka z drugiej ręki jako punkt wyjścia do rozwoju działalności
„Budimexik”, trzyosobowa firma z małego miasteczka, początkowo zajmowała się drobnymi pracami ziemnymi i wynajmem sprzętu dla okolicznych rolników. Gdy pojawiło się zlecenie na wykonanie podbudowy pod nową posesję, kupili używaną koparkę ośmioletnią, z pełną historią serwisową i przebiegiem 4 500 motogodzin. Koszt zakupu wyniósł 180 000 zł, podczas gdy podobna nowa maszyna byłaby wyceniona na ponad 450 000 zł. Dzięki temu firma mogła jednocześnie zaangażować środki w zakup przyczepki do transportu, narzędzi i pokrycie kosztów materiałów.
Po zrealizowaniu kilku zleceń koparka sprawowała się bez zarzutu – dzięki wcześniejszemu przeglądowi i wymianie kluczowych części w autoryzowanym serwisie jej koszty eksploatacji były na akceptowalnym poziomie. W ciągu pierwszego roku „Budimexik” wygenerował przychody, które pozwoliły na spłatę kredytu i utworzenie pierwszych rezerw. W kolejnych latach firma rozwijała park maszynowy, dokupując jeszcze jedną używaną ładowarkę, co umożliwiło jej realizację większych kontraktów i wzrost przychodów o 150% w ciągu dwóch lat.
„Ekobudowa” – walec drogowy kupiony z myślą o kontraktach gminnych
Mikroprzedsiębiorstwo „Ekobudowa” chciało zdobyć kontrakt gminny na wykonanie chodnika. Warunkiem było posiadanie walca drogowego. Nowe urządzenie kosztowało około 250 000 zł, co przewyższało cały budżet zlecenia, ale udało się znaleźć używany walec rocznego modelu, który był regularnie serwisowany. Za cenę 120 000 zł zakupili maszynę, a następnie sfinansowali remont główny silnika i układu hydraulicicznego za dodatkowe 15 000 zł.
Wynik? „Ekobudowa” wygrała przetarg, zrealizowała projekt terminowo, a dzięki mniejszym niż planowano kosztom inwestycji wygenerowała dodatkowy zysk, który pozwolił na zakup kolejnych dwóch używanych urządzeń (natryskiwarki do asfaltu i przecinarki drogowej). W efekcie firma stała się konkurencyjna także w innych przetargach, zwiększając swój zasięg działania.
Na co zwrócić uwagę przy zakupie używanego sprzętu w MŚP
Weryfikacja stanu technicznego i historii serwisowej
Kluczowym elementem bezpiecznego zakupu jest dokładne sprawdzenie stanu technicznego maszyny. Przed finalizacją transakcji warto poprosić sprzedawcę o wyciąg z historii serwisowej, sprawdzić protokoły napraw, wymianę kluczowych podzespołów (silnik, pompa hydrauliczna, układ napędowy). Ważne, aby używana maszyna miała przeprowadzoną niedawno generalną wymianę olejów i filtrów oraz nie wykazywała poważnych wycieków płynów eksploatacyjnych.
MŚP powinny także rozważyć zatrudnienie niezależnego rzeczoznawcy lub serwisu zewnętrznego, który oceni rzeczywisty stan maszyny i wskaże ewentualne koszty remontu. Choć to dodatkowy wydatek, pozwala uniknąć ukrytych usterek, które mogłyby generować poważne koszty eksploatacji lub przerwy w pracy.
Sprawdzenie dokumentacji prawnej i formalnej
Oprócz weryfikacji technicznej, nie można zapominać o dokumentacji prawnej: warto sprawdzić, czy maszyna nie jest obciążona zastawem, czy sprzedający jest jej legalnym właścicielem, a także czy posiada komplet dokumentów (faktura zakupu, dowód rejestracyjny – jeśli wymagana jest rejestracja, czy dokumenty celno-podatkowe w przypadku importu). Uniknięcie problemów prawnych zapobiega ryzyku utraty wpłaconych środków i konieczności długotrwałego procesu odzyskiwania sprzętu.
Ocena dostępności części zamiennych i wsparcia serwisowego
Dla MŚP ważne jest, aby w razie awarii części zamienne były łatwo dostępne i niedrogie. Przed zakupem warto sprawdzić, czy producent lub lokalny dystrybutor oferuje serwis i części do danego modelu. Wybór popularnych, szeroko użytkowanych maszyn budowlanych zwiększa szansę na szybką i tanią naprawę. Niezwykle cenne są także referencje od innych użytkowników – warto porozmawiać z kolegami z branży, którzy korzystają z podobnych maszyn, i zapytać o ich doświadczenia.
Kiedy zakup używanej maszyny jest niewskazany
Wysokie wymagania co do niezawodności 24/7
Jeżeli firma planuje używać maszyny bez żadnych przerw w pracy – na przykład na dużych placach budowy dróg o stałym harmonogramie – ryzyko awarii używanego sprzętu może być zbyt duże. Przestój jednej maszyny przekłada się na opóźnienia i potencjalne kary umowne. W takich przypadkach lepszym rozwiązaniem bywają nowe lub krótko używane maszyny z gwarancją, które zapewniają ciągłość pracy.
Brak możliwości przeprowadzenia gruntownego przeglądu przed zakupem
W sytuacji, gdy maszyna jest dostępna tylko w odległym miejscu, a koszt dotarcia rzeczoznawcy czy warsztatu oceniającego jej stan jest zbyt wysoki względnie do ceny zakupu, lepiej rozważyć inne opcje. Brak możliwości dokładnej inspekcji to ryzyko pojawienia się poważnych usterek, które mogą znacznie przeważyć oszczędności przy zakupie.
Skrajnie niskie ceny i podejrzenie ukrytych wad
Jeśli oferta używanej maszyny wydaje się „zbyt dobra, aby była prawdziwa” – np. koparka pięcioletnia, z przebiegiem 3 000 motogodzin w cenie 100 000 zł tam, gdzie podobne egzemplarze kosztują co najmniej 180 000 zł – istnieje duże ryzyko, że sprzedawca nie ujawnia wszystkich wad. W takich przypadkach należy zachować szczególną ostrożność, żądać pełnej dokumentacji i w razie wątpliwości odstąpić od transakcji.
Zastosowanie kompleksowego przewodnika w praktyce
Zakup używanej maszyny budowlanej przez MŚP to proces wymagający nie tylko gruntownej analizy finansowej, ale również wnikliwego sprawdzenia stanu technicznego i aspektów prawnych. Aby ułatwić ten proces, warto skorzystać z dostępnych narzędzi, które krok po kroku przedstawiają, jak przeprowadzić zakup bezpiecznie.
Więcej informacji na temat tego, jak optymalnie inwestować w używany sprzęt budowlany, jakie cechy i dokumenty sprawdzać przed transakcją oraz w jaki sposób finansować zakup, znajdziesz w obszernym przewodniku: https://budosfera.pl/uzywane-maszyny-budowlane-czy-warto-inwestowac-kompleksowy-przewodnik-dla-firm-budowlanych/
Dzięki niemu dowiesz się, jak oszacować realną wartość maszyny, jakie wskaźniki są najważniejsze przy analizie jej stanu technicznego, a także jak negocjować cenę i warunki sprzedaży, by maksymalnie zminimalizować ryzyko i zwiększyć zyskowność inwestycji.
Podsumowanie
Dla małych i średnich przedsiębiorstw w branży budowlanej używane maszyny budowlane stanowią często jedyną drogę do efektywnego rozwoju. Pozwalają na zachowanie elastyczności finansowej, szybki start projektów i minimalizację ryzyka związanego z dużymi zobowiązaniami kredytowymi. Kluczowe jest jednak odpowiednie przygotowanie – weryfikacja stanu technicznego, dokumentacji prawnej, dostępności części i wsparcia serwisowego. Przy mądrym podejściu i uwzględnieniu opisanych w artykule czynników MŚP mogą z sukcesem konkurować na rynku, realizować większe kontrakty i zwiększać przychody, nie narażając się na nadmierne koszty czy przestoje.
Korzystając ze wskazówek zawartych w przewodniku, firmy mogą jeszcze skuteczniej minimalizować ryzyko i zmaksymalizować korzyści wynikające z zakupu używanego sprzętu budowlanego.
Artykuł zewnętrzny.
